It giet oan!

Van de week kwam mijn oudste zoon met twinkelende oogjes binnen. “Mam!”, riep hij, “er komt misschien een Elfstedentocht!”Ik schudde een beetje meewarig mijn hoofd. Het had net 2 nachten gevroren en het ijs op de weilanden was nog niet eens dik genoeg om op te kunnen schaatsen. En dan daarbij, zo bijzonder was zo’n Elfstedentocht nou ook weer niet. We hadden er recent nog 1 gehad en daarvoor was de tocht zelfs twee opeenvolgende jaren verreden. Pas ’s avonds drong tot mij door hoe bijzonder het eigenlijk wel was. Ik realiseerde me namelijk dat de laatste Elfstedentocht al weer dateert van 1997, twee jaar voor zijn geboorte. En tegelijkertijd herinner ik me 1985.

Het is begin 1985. Ik ben net 11 geworden. De winter zet behoorlijk door dat seizoen. De vaart in ons dorp is dichtgevroren. Volgens de schaatsliefhebbers kun je van Balkbrug helemaal naar Slagharen schaatsen. Verder kun je niet want de Dedemsvaart is op vele plekken helaas dichtgegooid, anders had je vanaf Hasselt tot aan Coevorden kunnen schaatsen.

Langzaam begint het te gonzen onder de mensen. Er ligt zoveel en zo goed ijs, zal er dit jaar dan eindelijk weer eens een Elfstedentocht worden gereden?

Onze meester is een echte schaatsfanaat. Zodra er ijs ligt grijpt hij elke kans aan ons te laten kennismaken met schaatsen. Hij geeft geen gym maar neemt ons mee naar de vaart. Hij organiseert wedstrijdjes op de ijsbaan. En tijdens geschiedenis vertelt hij ons over de tocht der tochten. Hij vertelt over de Friese steden waar de tocht langskomt, over de wateren waarover geschaatst wordt en over Reinier Paping die de laatste heeft gewonnen. En langzamerhand begint het bij ons ook te kriebelen. Zoiets bijzonders willen we wel een keer zien. Laat maar komen die Elfstedentocht want dat willen we meemaken!

En enkele dagen later hoorden we de magische woorden,:”It giet oan.” We hadden nog nooit een woord Fries gehoord maar we wisten allemaal wat die 3 woorden betekenden. Na 22 jaar zou er weer een Elfstedentocht worden gereden. Er zou geschiedenis worden geschreven. En wij zouden het meemaken.

Op de dag zelf moeten we gewoon naar school. Onze meester heeft daar wel een beetje de pest over in maar krijgt het voor elkaar dat hij in de klas een televisie mag neerzetten zodat we met eigen ogen de heldentocht kunnen zien. Na school rennen we allemaal naar huis. Niemand gaat schaatsen, we willen allemaal zien wie als eerste aan gaat komen in Leeuwarden. Vanaf die dag zit de naam Evert van Benthem voorgoed in ons geheugen. En ondanks dat de tocht niet zo heroïsch is als die uit 1963, voelen we dat we getuige zijn geweest van een heldendaad.

Een jaar later is de koorts en opwinding een stuk minder. Natuurlijk kriebelt er wel iets maar het heel speciale is er wel vanaf. Totdat bij ons doordringt dat er weer geschiedenis kan worden geschreven. Rond de aankomsttijd zitten we weer allemaal thuis voor de tv, juichend en aanmoedigingen roepend. “Hup Evert! Toe dan, je kunt het. Winnen Evert!” Weer voelen we ons euforisch. We zijn zo blij alsof we zelf de tocht hebben uitgereden. We weten dat we getuige zijn geweest van iets heel bijzonders. In deze twee jaren werd er geschiedenis geschreven en wij waren getuige. Wij hebben het meegemaakt. Wij zijn onderdeel geworden van een historische gebeurtenis.

Ik besef mij hoe speciaal het voor mijn zoon moet zijn om ook een keer zoiets mee te maken. En ondanks dat ik nog geen Elfstedenkoorts heb begint het wel licht te kriebelen. Zal het dan dit jaar eindelijk weer gebeuren? Zullen mijn kinderen getuige mogen zijn van een historisch feit? Laat het maar gebeuren. Laat die rayonhoofden maar bij elkaar komen en laat vooral die magische woorden weerklinken."It giet oan!"